We worden in onze tijd omringd met allerlei lampen en verschillende lichtbronnen. Dat was ooit anders. Tienduizenden jaren had men enkel fakkels, toen kwamen kaarsen en olielampen en pas sinds kort kwam daar de elektrische verlichting bij.

 

Van kaars tot lamp

 

Olielamp, het woord zegt het al, werd vroeger dus een lamp genoemd. Een kandelaar was min of meer hetzelfde, alleen dan in plaats van olie met een kaars als lichtbron. Maar beide staan ver af van wat wij tegenwoordig lampen noemen. Er is echter één type verlichting, dat heden ten dage nog steeds bestaat, maar dat zijn oorsprong vindt in de tijd voor de elektrische verlichting. We hebben het dan over de kroonluchter.

 

Een wiel met kaarsen

 

Een kandelaar was genoeg om rond te kunnen lopen in een middeleeuwse woning zonder zich te stoten. Toch een beetje een mager lampje zo’n kandelaar. In de herberg had men toch echt wat beters nodig en als één kaars niet voldoet, waarom dan niet meerdere kaarsen gebruiken. Zo ontstonden houten frames, die werden opgehangen aan het plafond, en waarop meerdere kaarsen werden geplaatst. Hoogstwaarschijnlijk werden karrewielen gebruikt omdat deze voorhanden waren en precies voldeden. Bekijk het karrewiel en er is niet veel verbeelding voor nodig om de analogie met de moderne kroonluchter te zien.

 

Kroonluchters

 

Het karrewiel van destijds moest mooier want in de paleizen had men ook een gebrek aan licht maar die konden door hun status geen karrewiel ophangen. Het houten frame moest wijken voor een metalen frame en om het nog wat meer cachet te geven, werd het frame volgehangen met kristallen pegels. Nog steeds met de kaars als lichtbron, begon dit type verlichting aan een opmars. Ieder paleis moest er eentje hebben en het liefst ietsje groter dan de hangende kroon van die vervelende neef die ook ergens koning was.

 

Maria Theresa

 

Deze keizerin van het Habsburgse rijk zat wat kroonluchters betreft natuurlijk dicht bij de bron. Een van de gebieden in haar rijk was beroemd voor het maken van kristallen lampen: Bohemen. Toen ze op een gegeven moment officieel als vorstin van Bohemen werd gekroond, had de industrie voor deze gelegenheid een Maria Theresa model gemaakt. Dit model bestaat nog steeds en is ook nog steeds populair, maar dan nu met elektrische verlichting.